Geosyntetyki to materiały syntetyczne (polimerowe) szeroko wykorzystywane w działalności inżynierskiej, służące do poprawy własności podłoża gruntowego lub do izolacji i ochrony obiektów inżynierskich przed negatywnym działaniem wilgoci. Najczęściej są niewidoczne, pokryte warstwami gruntu.
Geosyntetyki mogą być stosowane przy budowie dróg, parkingów lub jako bariery nieprzepuszczalne w miejscach gdzie składuje się odpady przy sortowniach odpadów lub przy okładaniu zbiorników wodnych, kanałów czy w zaporach wodnych, nasypach a nawet w rolnictwie. Szacuje się, że geosyntetyki wytrzymują w gruntach około 25 lat zachowując wymagane parametry techniczne.
Termin odnosi się do siedmiu głównych kategorii wyrobów:
- geowłókniny to płaski materiał z włókien syntetycznych, jest dobrze przepuszczalny dla wody i bardzo rozciągliwy, Geowłóknina wykorzystywana w budowlach hydrotechnicznych i w branży ochrony środowiska.
- geotkaniny to też płaski materiał z włókien syntetycznych ale uzyskany wykonana jest z drobnych tasiemek metodą tkania, jest bardzo wytrzymały i wykorzystywany przede wszystkim do ochrony brzegów morskich przed erozyjnym oddziaływaniem fal morskich. W Polsce prace ruszą niedługo w Ustce, Łebie i Rowach, gdzie zagrożenie jest szczególnie duże właśnie w tej ostatniej miejscowości, gdzie morskie fale zniszczyły ostatnie wydmy ochronne w 2019 roku i zbliżają się do pierwszych zabudowań. Zastosowanie geotkanin do ochrony brzegów morskich jest aż 4 razy tańsze niż obecnie stosowane inne metody.
- geosiatki to materiał z grubych włókien syntetycznych tworzących siatkę o większych oczkach, którą robi się w sposób tkany, przeplatny lub zgrzewany, geosiatki są bardzo wytrzymałe, utrzymają konstrukcje ziemne z grubych kruszyw np. przy mostach.
- pokrycia przeciwerozyjne to różnego rodzaju materiały służące zabezpieczeniu skarp i zboczy przeciw erozji powodowanej przez deszcze i wiatry oraz do wspomagania posadzonej roślinności ochronnej,
- geokraty jak sama nazwa wskazuje jest jak krata, przestrzenna o dużych oczkach i ogromnie wytrzymała. Jej główne zastosowanie to wykonanie lub naprawa dróg np. leśnych. Po ułożeniu geokraty na wyrównanej powierzchni gruntu, zasypuje się ją grubym żwirem lub kruszywem łamanym i zagęszcza. Geokraty zostały zastosowane po raz pierwszy podczas wojny w Zatoce Perskiej przez wojska amerykańskie do układania w drogach gruntowych na pustyni aby po zasypaniu grubszym żwirem mogły po nich jeździć ciężkie samochody
wojskowe. W Polsce geokraty zaczęto stosować od 1995 roku też na drogach. Pozwala to szybkie naprawy dróg gruntowych błotnistych czy piaszczystych. Efekt jest natychmiastowy i trwały. Szczególnie szerokie zastosowanie znalazły w budownictwie kolejowym, gdzie są układane w nasypach kolejowych. - geomembrany są materiałem absolutnie nieprzepuszczalnym i uszczelniającym, są bardzo odporne na rozrywanie. Mają kilka ważnych zalet: są nienasiąkliwe, są odporne na działanie biologiczne i chemiczne i są nieszkodliwe dla środowiska. Te cechy pozwalają na zastosowanie do uszczelnienia ziemnych zbiorników wodnych, uszczelnienia wałów przeciwpowodziowych czy zbiorników pożarowych w lasach, na terenach gdzie nie ma wody. W budownictwie mieszkaniowych stosuje się je do budowy tzw. zielonych dachów i uszczelnienia oczek wodnych lub stawów.
- geokompozyty są połączeniem cech wszystkich już wymienionych geosyntetyków. Są bardzo wytrzymałe, trwałe i mają szerokie zastosowanie we wszelkiego rodzaju inżynierskich budowlach drogowych, ziemnych i wodnych. Służą do wzmacniania, izolacji lub filtrowania, czy zabezpieczania ziemnych skarp o dużym nachyleniu.
Tworzywa sztuczne zaczynają nas otaczać ze wszystkich stron, produkuje się je z materiałów niewystępujących naturalnie w środowisku, lecz sztucznie wytworzonych przez człowieka. Technologia budowlana w obecnych czasach coraz bardziej idzie do przodu a inżynierowie coraz chętniej sięgają po geosyntetyki, czyli tworzywa sztuczne, które dzięki swoim licznym zaletom, stanowią solidny fundament niejednej budowy.
Artykuł powstał przy współpracy z Lubuską Okręgową Izbą Inżynierów Budownictwa w ramach cyklu 1000 słów o budownictwie. Inżynier opowiada.
